ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΙΟ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
Στις 30 Ιανουαρίου η Εκκλησία μας , γιορτάζει τους τρεις επιφανείς Αγίους και θεολόγους, τον Μέγα Βασίλειο ,τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο και τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό . Είναι οι προστάτες της Παιδείας ,των Γραμμάτων και των Τεχνών, η προσφορά των οποίων είναι μοναδική σε όλη την ανθρωπότητα, γι'αυτό και τους λέμε Πατέρες.
Για τη σοφία τους και τη χριστιανική τους ζωή, η Ορθόδοξη Εκκλησία τους ονόμασε αγίους και γιορτάζουν ο καθένας ξεχωριστά. Αλλά επειδή δημιουργήθηκε μια διαφωνία μεταξύ των χριστιανών για το ποιος από τους τρεις πρόσφερε τα περισσότερα, αποφασίστηκε και καθιερώθηκε από τα τέλη του 4ου αιώνα να υπάρχει και για τους τρεις μια κοινή γιορτή στις 30 Ιανουαρίου κάθε έτους.
Βασίλειος ο Μέγας
Ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας.
Γεννήθηκε το 330 μ.Χ. στην Καισάρεια της Καππαδοκίας της Μ. Ασίας. Γόνος πολύτεκνης οικογένειας. Ο πατέρας του, Βασίλειος, και η μητέρα του, Εμμέλεια, απέκτησαν εννέα παιδιά, από τα οποία τα πέντε αναδείχθηκαν άγιοι της Εκκλησίας μας . Τόση ήταν η φιλομάθειά του, που σπούδασε ιατρική, ρητορική, αστρονομία, γεωμετρία, θεολογία. Περισσότερο όμως, προόδευσε στην αρετή και τη χριστιανική ζωή. Μόνασε στον Πόντο. Έγινε επίσκοπος Καισαρείας το 370 μ.Χ.ς
Υπήρξε :
– Μέγας κοινωνικός εργάτης. Έχτισε την περίφημη «Βασιλειάδα».
– Μέγας οργανωτής της μοναστικής ζωής και πατέρας του ορθόδοξου μοναχισμού στη Μ. Ασία
– Μέγας Θεολόγος και συγγραφέας. Έγραψε τα «Ασκητικά», ομιλίες στην «Εξαήμερο», «Θεία Λειτουργία» (η οποία φέρει το όνομά του και τελείται πολλές φορές το χρόνο) και άλλα πολλά.
– Μέγας υπερασπιστής της αλήθειας στην ορθόδοξη πίστη. Υπερασπίστηκε σθεναρά την Ορθοδοξία έναντι της κρατικής αυθαιρεσίας των αρειανόφιλων βασιλέων Ιουλιανού και Ουάλη.
Ο Μέγας Βασίλειος εκοιμήθη την 1η Ιανουαρίου του 379μ.Χ. σε ηλικία μόλις 49 ετών.
Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Γεννήθηκε το 354 μ.Χ. στην Αντιόχεια. Έλαβε μεγάλη μόρφωση. Σε ηλικία 20 ετών γίνεται μοναχός. Ζει ασκητικότατα. Το 383 μ.Χ. χειροτονείται ιερέας. Το 398 μ.Χ. εκλέγεται, παρά τη θέλησή του, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.Υπήρξε
– Ο μεγαλύτερος εκκλησιαστικός συγγραφέας. Τα έργα του φτάνουν τις δύο χιλιάδες
– Ο μεγαλύτερος μελετητής και εξηγητής (ερμηνευτής) της Αγίας Γραφής.
– Από τους μεγαλύτερους κοινωνικους εργάτες (έτρεφε καθημερινά στην Κωνσταντινούπολη επτά χιλιάδες (7000) απόρους.
– Πρότυπο ποιμένα – αρχιερέα. Διακρίνεται για την προσφορά του στην Ιεραποστολή και τη λατρεία.
– Από τους πιο φλογερούς μαχητές της αλήθειας και των δικαίων της Εκκλησίας. Συγκρούστηκε με τη διαφθορά των ανακτόρων, τις καταχρήσεις των πλουσίων, τους σιμωνικούς ιερείς, καθαρίζοντας την Εκκλησία από κάθε αντικανονικότητα και κάθε μίασμα. Οι αγώνες του αυτοί, του απέφεραν πολλά βάσανα και κακουχίες και τέλος την εξορία και το θάνατο.
Το «χρυσό στόμα» του Ιωάννου σίγησε για πάντα στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 μ.Χ. στα Κόμανα του Πόντου, όπου βρισκόταν εξόριστος από την αυτοκράτειρα Ευδοξία. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 13 Νοεμβρίου και την ανακομιδή των λειψάνων τους στις 27 Ιανουαρίου.
Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός
Γεννήθηκε στην Αριανζό, ένα χωριό κοντά στην Ναζιανζό της Καππαδοκίας, όπου ο πατέρας του ήταν επίσκοπος. Ο «πρώτος των εραστών της σοφίας», κατά τη δήλωσή του, απέκτησε μεγάλη μόρφωση. Συσπουδαστής και αδελφικός φίλος του Μ. Βασιλείου
Γνωστός και με το προσωνύμιο «θεολόγος», ο Γρηγόριος υπήρξε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης τον 4ο αιώνα. Η επιρροή του στην Τριαδική θεολογία θεωρείται τόσο σημαντική που έγινε γνωστός ως «Τριαδικός Θεολόγος». Τα περισσότερα από τα έργα του επηρεάζουν τους σύγχρονους θεολόγους, ειδικά όσον αφορά τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας. Υπήρξε φίλος του Μεγάλου Βασιλείου καθώς και του αδελφού του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης.
Ήταν σφοδρός οπαδός των γραμμάτων και επιθυμούσε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ ελληνόφωνων και λατινόφωνων θεολόγων της εποχής του. Εκτός από εξαιρετικός θεολόγος όμως, υπήρξε και πολύ καλός ποιητής, αφού έγραψε αρκετά ποίηματα με θεολογικά και ηθικά θέματα.
2
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ-ΥΜΝΟΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΣ ΣΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ
3
Θα προβληθεί αφιέρωμα της ζωής και του έργου των Μεγάλων Πατέρων και Διδασκάλων της Οικουμένης.
Θα γνωρίσουμε τον Μέγα Βασίλειο από τις διηγήσεις του ευσεβούς μοναχού Θεοφράστου,ο οποίος προσέφερε τις υπηρεσίες του , στο μεγάλο φιλανθρωπικό έργο του Μ.Βασιλείου .στην «Βασιλειάδα»
Την παρουσίαση επιμελήθηκαν οι μαθητές του 7ου Γυμνασίου Νίκαιας.( διάρκεια 18')
4.
«ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΩΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΙ»
Στις 30 Ιανουαρίου η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, τιμά ευλαβικά τους Τρεις Μεγάλους Πατέρες ως Αγίους, ενώ ο κόσμος του πνεύματος ,των γραμμάτων και των ωραίων ιδεών, ως πρότυπα επιστημόνων και παιδαγωγών.
Κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί , ότι οι τρεις Ιεράρχες μπορούν να σταθούν ως οδηγοί του σημερινού ανθρώπου.Αυτοί περισσότερο από κάθε άλλον αντιμετώπισαν τον άνθρωπο με έναν τρόπο ακριβή και υπεύθυνο.Τον είδαν ως ένα ον με απεριόριστη αξία, πλασμένο από τον Θεό για να γίνει Θεός!
Δεν τον μελέτησαν μόνο με την θεωρία, τον βοήθησαν και με την πράξη.Η ζωντανή, ολοκληρωμένη και αναγεννημένη προσωπικότητά τους περιέλαβε τον άνθρωπο ως σύνολο.Τον άνθρωπο με όλες τις αξίες του:παιδεία, τέχνη, εργασία, κοινωνικότητα ,οικογένεια,πατρίδα.
Αγάπησαν ό,τι ωραίο και αληθινό υπάρχει στον άνθρωπο.Και μάλιστα, ιδιαιτέρως στο νέο άνθρωπο.Το παιδί.Το μαθητή μας. Γι'αυτό και η διδασκαλία τους είναι πολίτυμη σε μας που καθοδηγούμε το σύγχρονο νέο άνθρωπο.
Οι Τρεις Ιεράρχες ως άνθρωποι είναι πρότυπα,ως συγγραφείς απαράμιλλοι ,ως παιδαγωγοί σοφοί! Τρεις γίγαντες του Πνεύματος ,της αρετής και της Σοφίας του Θεού.
Ιδού ο έμπρακτος Χριστιανισμός!
Πήραν τα δύο σπουδαιότερα πράγματα που εμφανίστηκαν μέχρι σήμερα στην ανθρωπότητα και τα έκαμαν ένα.Πήραν δηλαδή, τη θεία του Χριστού μας διδασκαλία και την υπέροχη των των αρχαίων προγόνων μας σοφία κι έκαναν την ιδανικότερη δημιουργία, την ενότητα του πνεύματος , μετουσιώνοντας σε χριστιανική διδασκαλία και προβολή, ό,τι ωραίο και υψηλό είχαν διδάξει οι Υψιπέτες και Μύστες του Ελληνικού Πνευματικού Μεγαλείου!
Έτσι γίναν οι Διερμηνείς της ουρανίου Σοφίας και οι αληθινοί Θεμελιωτές του Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, οι άξιοι πνευματικοί ηγέτες της πατρίδας και της ορθοδοξίας!
Σαν παιδαγωγοί είχαν συλλάβει το πρόβλημα της αγωγής και της μόρφωσης και είχαν δώσει λύσεις που η σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη παραδέχεται ως ορθές!
Επιγραμματικά, αναφέρουμε ότι ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος τονίζει την αρχή της εποπτικότητας,
ο Μέγας Βασίλειος υποστηρίζει, ότι η προσθήκη νέων γνώσεων κατά την διδασκαλία πρέπει να γίνεται σιγά σιγά και με μέτρο,
ενώ ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος μιλάει για την αρχή της εξατομικευμένης διδασκαλίας, όπως την ονομάζει η σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη.
Η Παιδεία ,γράφει ο Άγ.Ιωάννης ο Χρυσόστομος «είναι μέγιστο αγαθό για τον άνθρωπο,είναι μετάληψη αγιότητος.Αυτή ξεριζώνει από τον άνθρωπο την ραθυμία, τις πονηρές επιθυμίες,το πάθος για τα υλικά αγαθά. Αυτή αναμορφώνει την ψυχή και την καθιστά με την βοήθεια του Αγίου Πνεύματος ΑΓΙΑ.»
«Η Παιδεία είναι πολύ ωφέλιμη στον άνθρωπο, αλλά απαιτεί επίμονη προσπάθεια,ωστε να ξεριζωθούν από την ψυχή του παιδαγωγού αδυναμίες και πάθη» , λέει ο ουρανοφάντωρ γέροντας της Καισαρείας , ο Μέγας Βασίλειος!
Οδηγούς τους στις παιδαγωγικές τους σκέψεις και ενέργειες είχαν τους Παιδαγωγούς των παιδαγωγών Ιησού Χριστό και τον Απόστολο των Εθνών Παύλο , καθώς και τους μεγάλους Έλληνες φιλοσόφους Σωκράτη και Πλάτωνα.
Ας γίνουμε ,λοιπόν, όχι μόνο των λόγων τους εραστές, αλλά προπάντων των έργων τους μιμητές!
5.
Ακολουθεί αφιέρωμα με θέμα «οι Τρεις Ιεράρχες και η παιδεία- έξοδος στη ζωή».
Είναι μία «Συνέντευξη» από τους προστάτες της παιδείας, για θέματα που αφορούν την Εκπαίδευση και την αγωγή.
Ας την απολαύσουμε εμβαθύνοντας στις συμβουλές τους προς τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς! Είναι χρήσιμες για τον καθένα από εμάς!!!
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!
Βαφειάδου Ειρήνη
θεολόγος